W roku szkolnym 2013/2014 Zespół Szkół w Baniosze uczestniczył w III Ogólnopolskim Konkursie pt. „Bezpieczna Szkoła – Bezpieczny Uczeń”.
Podejmując rozliczne przedsięwzięcia zdobyliśmy tytuł Bezpiecznej Szkoły oraz członkowstwo w Ogólnopolskim Klubie Bezpiecznych Szkół. 
Poniżej w ogromnym skrócie prezentujemy wszystkie zrealizowane działania, które poddane były wnikliwej ocenie jury.
Otóż, przeprowadziliśmy debaty uczniowskie pt. „Państwo, prawo, społeczeństwo, obywatel”, których zwieńczeniem stał się test sprawdzający (według układu opracowanego przez szkołę). Wszystko to miało miejsce podczas lekcji wychowawczych, a przekazywane wiadomości dostosowane były do wieku i poziomu rozwoju uczniów. Podczas zajęć podopieczni zostali zaznajomieni z pojęciami z zakresu wiedzy obywatelskiej (państwo, prawo, społeczeństwo, obywatel, stolica, władza), a także utrwalili informacje o symbolach narodowych. Dołożono również wszelkich starań aby wzbudzić wśród wychowanków uczucia i postawy patriotyczne, umocnić poczucie więzi społecznej/grupowej, uświadomić rolę, jaką każda jednostka odgrywa
w społeczeństwie, (zarówno lokalnych, jak i narodowym), zmotywować do przykładnego wypełniania roli obywatela państwa polskiego, a także wyjaśnić, że każdy człowiek oprócz obowiązków posiada również rozmaite prawa.
Zorganizowany został również konkurs na najładniejszą gazetkę ścienną wykonaną przez wszystkich uczniów uczących się w danym zespole klasowym. Oceną przygotowanych prac zajęło się jury w następującym składzie: dyrektor szkoły pan Dariusz Słapek, nauczycielka plastyki pani Maria Retmaniak, bibliotekarka pani Iwona Szymańska. Łącznie przygotowanych zostało 18 gazetek ściennych (dokładnie tyle ile zespołów klasowych liczy szkoła podstawowa i gimnazjum). Oceny dokonano w trzech kategoriach: klasy I–III (szkoła podstawowa), klasy IV–VI (szkoła podstawowa), klasy I–III (gimnazjum). Wszystkie prace były niezwykle twórcze, barwne, a przede wszystkim przemyślane i pouczające. Wymagały one ogromnego zaangażowania ze strony uczniów oraz wychowawców klas. Wyłonieni zwycięzcy w ramach nagrody otrzymali słodkie upominki.
Kolejno odbyły się konwersatoria pt. „Bezpieczne zachowanie w szkole, domu i na ulicy – zagrożenia, udzielanie pomocy, obrona konieczna”. W realizacji tego zadania nauczycieli wsparli funkcjonariusze Komisariatu Policji w Górze Kalwarii (pan Sylwester Dziarmaga i pan Paweł Chustecki), przedstawiciel Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Piasecznie (pan Łukasz Dormafalski) oraz wykwalifikowana ratowniczka medyczna (pani Iwona Szymańska) i instruktorka udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej (pani Marta Bedyńska). Głównym celem spotkań było uświadomienie uczniom, jakie zachowania są niewłaściwe i stwarzają zagrożenie oraz poszukiwanie sposobów poprawy bezpieczeństwa. Wychowankowie zasięgnęli wiedzy teoretycznej oraz wzięli czynny udział w zajęciach praktycznych z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Zdobyli informacje o tym, jakie czynności należy wykonać, aby pomóc poszkodowanemu w sytuacji omdlenia, utraty przytomności, ukąszenia, skręcenia, zwichnięcia, złamania, zranienia, wypadku, nagłego ataku choroby itp. Wszyscy byli niezwykle aktywni, uporządkowali już posiadaną wiedzę, wzbogacili ją o nowe wiadomości, a przy tym zapamiętali cenne wskazówki i rady wykładowców. 
Ciekawą inicjatywą okazało się świętowanie Dnia Bezpiecznego Internetu, który już od 10 lat obchodzony jest w wielu krajach na całym świecie. Szkolna uroczystość odbyła się pod hasłem: „Razem tworzymy lepszy Internet”. Uczniowie z klasy VIa i VIb, przygotowani pod kierunkiem pani Mileny Nowak i pani Anny Zięby, wcielili się w role niczym profesjonalni aktorzy i wystawili wspaniałe przedstawienie dla swoich kolegów, koleżanek, nauczycieli oraz pracowników szkoły. Wszystkie odegrane scenki zwróciły szczególną uwagę na najczęstsze zagrożenia czyhające na młodych internautów (scenariusze w załączniku). Po przedstawieniu uczniowie mieli również sposobność do tego, by spotkać się z funkcjonariuszami policji z Komisariatu Policji w Górze Kalwarii, którzy wspomnieli między innymi o tym, iż Internet wcale nie jest taki zły, o ile korzysta się z niego w sposób mądry i zgodny z prawem. W ramach obchodów Dania Bezpiecznego Internetu zorganizowany został również konkurs plastyczny pt. „Alternatywa dla komputera”, którego zwycięzcom na forum szkoły nagrody i gratulacje złożył Pan Dyrektor Dariusz Słapek.
Atrakcyjne dla uczniów okazały się też kwestie związane z przestrzeganiem prawa cywilnego i karnego, zaprezentowane przez nauczycieli w ramach godzin wychowawczych. Podopieczni zostali zaznajomieni z pojęciem prawa, dokumentami regulującymi normy postępowania, rozwinęli umiejętności przewidywania skutków własnych poczynań, uwrażliwili się na drugiego człowieka oraz dokonali autorefleksji. W ramach podsumowania stworzone zostały Kodeksy Szkolnych Zachowań, które własnoręcznie podpisane zawisły w salach lekcyjnych.
Dużym zainteresowaniem cieszyło się zagadnienie dotyczące prawnej ochrony dóbr osobistych człowieka ukazane w kontekście zwyczajów szkolnych. Uczniowie bez skrępowania wypowiadali się na tematy dotyczące relacji panujących między dziewczętami a chłopcami, zadawali wiele pytań, dzielili się opiniami i doświadczeniami. W trakcie zajęć przedyskutowano sytuacje szkolne, w których przekraczane są granice nietykalności cielesnej oraz naruszane są prawa godności człowieka. Ważnym elementem było też wskazanie osób i instytucji świadczących pomoc w przypadku naruszenia fundamentalnych praw człowieka.
Wykonując rozmaite prace plastyczne, odgrywając scenki, dyskutując i biorąc udział w ćwiczeniach aktywizujących wychowankowie zgłębili trudny temat uzależnień. Dzięki temu zdobyli nowe wiadomości, usystematyzowali swoją dotychczasową wiedzę o wyrobach tytoniowych, narkotykach i alkoholu, poznali przebieg mechanizmu uzależnienia, zdobyli argumenty pozwalających przeciwstawić się paleniu, piciu, braniu narkotyków oraz rozwinęli umiejętność efektywnego odmawiania.
Na chwilę uwagi zasługują również konwersatoria pt. „Kibole, blokersi, grupy podwórkowe – co robić, jeśli rozpoznajesz zagrożenie, jak się bronić przed wciągnięciem do tak zwanej paczki&8221;. Głównym celem powziętych aktywności było uświadomienie zagrożeń wynikających z kontaktów
z grupami nieformalnymi, określenie problemów związanych z działalnością grup podwórkowych oraz trening zachowań asertywnych. Dlatego uczniowie podczas lekcji scharakteryzowali wybrane grupy podwórkowe (kibole, blokersi, dresiarze, metalowcy, punkowcy oraz skinheadzi), określili pozytywne i negatywne skutki wstąpienia do grupy podwórkowej, przedyskutowali sposoby obrony przed wciągnięciem do „paczki”, uświadomili sobie odpowiedzialność płynącą
z podejmowania wyborów oraz pozyskali wiedzę o tym, gdzie szukać pomocy w przypadku zaistniałego zagrożenia. Na koniec odbyło się spotkanie z funkcjonariuszami Komisariatu Policji w Górze Kalwarii (panem Sylwestrem Dziarmagą i panem Pawłem Chusteckiem), którzy usystematyzowali zdobytą już wiedzę i utrwalili ją.
W nawiązaniu do spotkania Z Janem Melą, które dobyło się przed kilkoma laty wychowankowie naszej placówki wzięli udział w konwersatorium pod hasłem „Mój przyjaciel jest inwalidą – jak kształtować postawy akceptujące niepełnosprawność”. Wnioski do jakich doszli przeszły nasze najśmielsze oczekiwania: „Taktuj inwalidę z godnością”, „Niepełnosprawnym pomóc chcemy i zapłaty nie oczekujemy”, „Każdy człowiek, zdrowy czy niepełnosprawny ma prawo do godnego życia”, „Nie ma kaleki – jest człowiek”, „Osobę niepełnosprawną trzeba przede wszystkim dostrzec”, „Wszyscy razem się radujmy, inwalidów też szanujmy”. Jesteśmy dumni ze wszystkich podopiecznych, iż wykazali się tak ogromną mądrością i dojrzałością. 
Ostatni temat zrealizowany przez nauczycieli w ramach godziny wychowawczej dotyczył monitorowania sytuacji osób z otoczenia szkolnego lub środowiskowego, które znalazły się w biedzie, chorobie, stanie sieroctwa społecznego i „eurosieroctwa”. Dzięki podjętym działaniom uczniowie stali się wrażliwsi na odmienne potrzeby osób ze swojego otoczenia, dostrzegli różnorodności postaw i zachowań ludzi, zrozumieli rangę problemu samotności, dowiedzieli się gdzie szukać pomocy i jak okazać wsparcie osobom, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej oraz utwierdzili się w przekonaniu, iż nie wolno być biernym obserwatorem złych zdarzeń. Analizowane w grupach sytuacje problemowe dały dzieciom wiele do myślenia. Rozwinęły zdolność empatii i pobudziły chęć niesienia pomocy drugiemu człowiekowi. Skłoniły również do refleksji i zastanowienia się nad tym, co jest naprawdę ważne w życiu. Nasi podopieczni dokonali autoanalizy i autorefleksji. Zdali sobie sprawę z tego, czym są ich maleńkie, codzienne trudności w obliczu prawdziwych problemów, z jakimi mierzą się osoby ubogie, osamotnione, chore, niepełnosprawne, osierocone, dyskryminowane itp. Znakomitym uzupełnieniem aktywności wychowawców stały się prelekcje przeprowadzone przez przedstawicielki Ośrodka Pomocy Społecznej w Górze Kalwarii, dzięki którym dzieci dowiedziały się, w jaki sposób funkcjonuje
ta instytucja i komu świadczy pomoc. Panie Renata Ozimek i Magdalena Ojrzyńska opowiadały o trudach swojej pracy oraz sukcesach jakie odnoszą. Wyjaśniły również zasady przyznawania świadczeń oraz organizowania pomocy w sytuacjach ekstremalnych pojedynczych osób lub całych rodzin. Podkreśliły przy tym znaczenie wsparcia psychicznego, które jest równie ważne jak pomoc materialna czy finansowa. Pogadanka z całą pewnością rozbudziła wśród uczniów empatię oraz chęć niesienia pomocy, świadczy o tym fakt, że kilkoro uczniów ze starszych klas zechciało wstąpić w szeregi wolontariuszy OPS. Niezwykle ważne zagadnienia podjął również kurator sądowy pan Sławomir Rudak, który w bardzo interesujący sposób opowiedział o tym, na czym polega jego praca, wskazał zakres swoich działań oraz wyjaśnił, jakie form pomocy może świadczyć osobom znajdującym się w trudnej sytuacji rodzinnej, osobistej, bytowej. Liczne odwołania
do praktyki zawodowej wyraźnie wzbudziły zaciekawienie uczniów i skłoniły ich do żywej dyskusji.
Udział w programie „Bezpieczna Szkoła – Bezpieczny Uczeń” był dla nas wielkim wyzwaniem, jako że wymagał zaangażowania wielu nauczycieli, wszystkich uczniów i przedstawicieli licznych instytucji. Pomimo przeciwności udało się nam wdrożyć wszystkie dziesięć zadań i uzyskać wymierne efekty ich realizacji. Nauczyciele z należytą starannością podeszli do realizacji poszczególnych zagadnień, co pozwoliło zweryfikować i uzupełnić wiedzę dotyczącą wielu aspektów bezpieczeństwa, funkcjonowania państwa i społeczeństwa obywatelskiego, a także okazał się bardzo pomocnym narzędziem podczas realizacji założeń wynikających z programu wychowawczego, szkolnego programu profilaktyki i klasowych planów wychowawczych.
Milena Nowak
